Święto Archaniołów: Michała, Gabriela i Rafała

Jutro - 29 września w Kościele katolickim obchodzone jest Święto Archaniołów: Michała, Gabriela i Rafała. To dobry pretekst, aby przybliżyć owe postacie. 

Święty Michał, nazywany księciem aniołów, uważany jest za dowódcę wojsk anielskich, walczących ze złem. Dlatego jest patronem żólnierzy i policjantów. W malarstwie i  ikonografii św. Michał Archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Skrzydła św. Michała są najczęściej białe, niekiedy pawie. Włosy upięte opaską lub diademem. Jego atrybutami są: globus, krzyż, laska, lanca, miecz, oszczep, puklerz, szatan w postaci smoka u nóg lub skrępowany, tarcza z napisem: Quis ut Deus - "Któż jak Bóg", waga.

Święty Gabriel jest patronem radia i telewizji, ponieważ był Bożym Posłańcem do ludzi. To przecież on przekazał Maryi wieść, że urodzi Dzieciątko. Jest również aniołem, zmartwychwstania, miłosierdzia, zemsty, śmierci i objawienia. Gabriel sprawuje władzę nad rajem. W malarstwie i ikonografii św. Gabriel Archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem. Odziany w tunikę i paliusz, czasami nosi szaty liturgiczne. Na włosach ma przepaskę lub diadem. Jego skrzydła bywają z pawich piór. Szczególnie ulubioną sceną, w której jest przedstawiany w ciągu wieków, jest Zwiastowanie. Niekiedy przekazuje Maryi jako herold Boży zapieczętowany list lub zwój. Za atrybut służy mu berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki.

Święty Rafael uzdrowił wielu ludzi, dlatego wielu też prosi o jego wstawiennictwo. Hebrajskie imię Rafael oznacza "Bóg uleczył". Św. Rafał Archanioł ukazuje dobroć Opatrzności. Pobożność ludowa widzi w nim prawzór Anioła Stróża. Jest czczony jako patron aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców i żeglarzy. W malarstwie i ikonografii św. Rafał Archanioł przedstawiany jest jako młodzieniec bez zarostu w typowym stroju anioła - tunice i chlamidzie. Jego atrybutami są: krzyż, laska pielgrzyma, niekiedy ryba i naczynie. W ujęciu bizantyjskim ukazywany jest z berłem i globem.

Modlitwa do Michała Archaniała.

                                                      Święty Michale Archaniele! 

Wspomagaj nas w walce, 

a przeciw niegodziwości i zasadzkom złego ducha bądź nasza obroną. 

Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy,

 a Ty, Wodzu niebieskich zastępów, 

Szatana i inne złe duchy, 

które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, 

mocą Bożą strąć do piekła.

 Amen.

Święto Archaniłów rozpoczyna "anielski tydzień", życzę więc Wszystkim anielskiej cierpliwości w zmierzaniu się z przeciwnościami losu.

Anioł walczący z Jakubem Delacroix (Saint Sulpice -Paryż)

źródło zdjęcia

Znajdujące się w kościele Saint Sulpice w Paryżu malowidło ścienne autorstwa Eugene Delacroix stanowi ilustrację biblijnej przypowieści o walce Jakuba z aniołem. Walczące postacie zostały umieszczone na tle pejzażu, pod rozłożystymi drzewami, skarpy oddzielają znajdujących się w centralnym punkcie obrazu od pozostałych uczestników historii, towarzyszących Jakubowi służących. Szczerze mówiąc to fresk nie należy do moich ulubionych, ale zainteresował mnie temat – walczący anioł. Biblijna przypowieść pozostawia wiele możliwości interpretacyjnych dotyczących walki pomiędzy człowiekiem a Bogiem (?), bo przecież anioł to boski wysłannik.

Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki,  a widząc, że nie może go pokonać, dotknął jego stawu biodrowego i wywichnął Jakubowi ten staw podczas zmagania się z nim.  A wreszcie rzekł: "Puść mnie, bo już wschodzi zorza!" Jakub odpowiedział: "Nie puszczę cię, dopóki mi nie pobłogosławisz!"  Wtedy [tamten] go zapytał: "Jakie masz imię?" On zaś rzekł: "Jakub".  Powiedział: "Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś". 

Ale ja nie podejmuję się interpretacji Biblii, od tego są specjaliści. Na obrazie Delacroix centralne miejsce zajmują walczący, to na nich pada światło, to oni przedstawieni zostali w jasnych barwach. Dla mnie ich walka przypomina taniec dwóch równorzędnych partnerów. Anioł w przeciwieństwie do wcześniejszych malarskich wizji nie góruje nad Jakubem. Przypomina on bardziej człowieka niż boskiego wysłannika, gdyby nie skrzydła i mało męska szata, to muskularna postać nie różniłaby się niczym od pozostałych uczestników opowieści. Przed walczącymi leży zbroja, walczą gołymi rękoma. Twarze nie mają wyrazu. Jedynie postawy wyrażają emocje, a może brak emocji. Jakub walczy bo musi uzyskać odpowiedz Boga, znak, błogosławieństwo, anioł walczy, bo jego zadaniem jest niedopuszczenie człowieka przed oblicze Pana.

Obok zdjęcie kościoła Saint - Sulpice (niestety moje zdjęcie walczącego anioła z powodu ciemności panujących w kaplicy nie nadaje się do prezentacji).

Podobno freski z kościoła Saint-Sulpice uważane są za kulminacyjny punkt w twórczości Delacroix, a Jakub przedstawia samego malarza, młodego buntownika nie obawiającego się sięgać nawet po to, co boskie.

Istnieje też hipoteza mówiąca o tym, że obraz zawiera wskazówki mające związek z tajemnicą skarbu z Rennes – le – Chateau oraz tzw. linią róży (chrystusowym rodem królów Francji).